Tijdelijk Monument voor Brussel
Wie vanuit het noorden Brussel binnenrijdt, stuit al meer dan 50 jaar op een gigantische betonnen gebogen vorm. Signaal van Zellik is een betonnen sculptuur gemaakt door de Brusselse kunstenaar en architect Jacques Moeschal (1913-2004) en staat sinds 1963 op de plaats waar vandaag de E40 en de Brusselse ring elkaar kruisen. Dit bouwwerk is typerend voor het werk van Moeschal, die bekend stond om zijn monumentale, architecturale sculpturen, geïnspireerd door vooruitgang en technologie. Het beeld belichaamt het blinde optimisme dat eigen is aan ons Belgische naoorlogse klimaat, waarin auto’s en beton de bepalende factoren waren voor wat iedereen een betere toekomst noemde. Door dit optimisme symboliseert Signaal van Zellik bij uitstek een specifiek wereldbeeld dat de stedelijke ontwikkeling uit de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw kenmerkte.
Een Tijdelijk Monument voor Brussel formuleert een hedendaags antwoord op Moeschals prachtige, monumentale sculptuur – een nieuw baken voor een nieuwe stad. In de afgelopen decennia is onze visie op de toekomst veranderd. Tegenwoordig zijn we het erover eens dat een stad niet wordt gemaakt door beton en auto’s, maar door de mensen die er leven en wonen. Stedenbouwkundigen en stadsplanners proberen nu zoveel mogelijk de mens als maat en criterium te nemen voor de ontwikkeling van een stad en haar openbare ruimte. Want een stad wordt gemaakt door de mensen die er wonen, die tijdelijk samenkomen op een bepaalde plek en vanuit hun gecombineerde eigenschappen het hart en de ziel van een stad vormen. Vanuit dit perspectief lijkt het niet meer dan logisch dat een hedendaags monument voor de stad ook een tijdelijk karakter heeft.
Een Tijdelijk Monument voor Brussel is letterlijk dit: een hedendaags monument voor de stad Brussel, gemaakt door en voor de mensen die in Brussel wonen en de stad maken tot wat ze is. Net als de veranderende dynamiek die Brussel kenmerkt, is dit een monument dat, binnen een permanent kader, constant verandert tijdens zijn bestaan. Concreet bestaat Een Tijdelijk Monument voor Brussel uit een reeks grootschalige vlaggen die elke paar maanden door een andere kunstenaar die in Brussel woont worden vormgegeven. De vlaggen worden getoond op het Saincteletteplein. Dit plein ligt in het midden van een van de belangrijkste toegangswegen tot de stad, vlakbij een brug die verschillende wijken (Sint-Jans-Molenbeek, de nieuwe grote projecten rond het kanaal en de wijk rond het Maximiliaanpark) verbindt met de binnenstad van Brussel. Over een periode van bijna vier jaar presenteerde Een tijdelijk monument voor Brussel een reeks wisselende presentaties van acht zeer verschillende kunstenaars, om een dialoog met de omringende buurt op gang te brengen en, net als Moeschals Signaal, tijdelijk te fungeren als een nieuw baken dat een steeds veranderende stad aankondigt.
