A Temporary Monument for Brussels #3:
Sarah Margnetti
Autonomous Devices
12/10/2018 – 12/01/2019
In het werk van Sarah Margnetti (°1983, Monthey – CH) staan enerzijds de fragmentisering van het menselijke lichaan centraal en anderzijds de optische illusie van materialiteit. Het is trouwens deze trompe l’oeil techniek van geschilderde materialiteit die haar naar Brussel bracht – naar het Van der Kelen-Logelain Instituut, waar ze de technische training kreeg die haar virtuoze schilderstijl kenmerkt. Deze Brusselse opleiding werd in de 19de eeuw opgestart en is de enige in de wereld die focust op traditionele technieken van decoratief schilderen – waar studenten leren schilderkunstig de materialiteit van een groot aantal verschillende hout- en marmersoorten te imiteren.
De ogenschijnlijk massieve materialiteit van Sarah Margetti’s schilderijen staat in sterk contrast met de tijdelijkheid die veel van haar werk kenmerkt. Veel van haar schilderijen ontstaan namelijk in-situ – in een specifieke tentoonstellingscontext waarin de muurschilderijen slechts beperkte tijd bestaan voor ze overschilderd worden, en dus verdwijnen.
De trompe l’oeil schildertechniek van Sarah Margnetti gebruikt imitatiemarmer en –hout, als achtergrond voor – en als invulling van – gefragmenteerde lichaamsdelen. De geschilderde gelaatstrekken, zoals neuzen en oren, maar ook lichaamsdelen als borsten en billen, tonen een objectivering en commodificatie van het menselijk – bovenal vrouwelijke – lichaam, en de vervreemdende anonimiteit die deel uitmaakt van dat proces.
Voor de vlaggen van A Temporary Monument for Brussels beschilderde Margnetti met olieverf vijf kleine houten panelen, met telkens één gelaatstrek op een imitatie-marmeren ondergrond. De panelen verbeelden samen een gezicht met twee ogen, twee oren en een neus. Zoals in veel van haar werk, kiest Margnetti ervoor de gelaatstrekken (en in andere werken lichaamsdelen) in een kenmerkend geel te weer te geven. Dit geel verwijst naar de originele gele kleur van de emoticon, dat al decennia lang aan een opmars bezig is in onze dagelijkse communicatie. Naast universeel herkenbaar, hebben deze gele emoticons ook generische huidskleur. Op deze manier wordt Margnetti’s voorstel voor A Temporary Monument for Brussels een universeel portret – dat iederteen die de publieke ruimte rond het Saincteletteplein gebruikt verbeeldt.
De gefragmenteerde gelaatstrekken van Margnetti knipogen naar de surrealistische Belgische kunstgeschiendenis, waarin Margitte’s gedeconstrueerde gezichten en Marcel Broodthaers’ Oeil dans une Boïte en Plastique (1966) en Pot-Lèvres (1965) zich onmiddellijk als referenties aanbieden. Ook internationale kunstenaars dienen zich aan ter vergelijking, zoals de Duits-Amerikaanse dadaïst Erwin Blumenfeld – wiens The Eye of Male Mortality uit 1947 zich opwerpt als blauwdruk voor de vlaggen, of de Amerikaanse Judy Chicago – wiens teksten Margnetti momenteel bestudeert. Verder oefent ook de Amerikaanse conceptuele kunstenaar John Baldessari een grote invloed uit op Margnetti, met werken als zijn Ear Sofa and Nose Sconces (2009) of zijn schilderij God’s Nose (1965). Zelf haalt Sarah Margnetti ook generatiegenote Allison Katz’ reeks Noses aan als referentie.
Het organische karakter van deze gefragmenteerde gelaatstrekken contrasteert sterkt met de koele marmeren achtergrond. Marmer is het klassieke materiaal bij uitstek voor kunst in de publieke ruimte. De kunstgeschiedenis bulkt uit van marmeren beelden. In Sarah Margnetti’s Autonomous Devices is het marmer echter een illusie, geschilderd met olieverf op een houten paneel, en vervolgens digitaal omgezet naar een reeks vlaggen. Geheel in de lijn van deze reeks tijdelijke reflecties over wat een monument voor de stad vandaag nog kan zijn, is Sarah Margnetti’s marmer een tijdelijke illusie, getransformeerd naar een onverwacht beweeglijk materiaal dat danst in de wind.
Alle beelden met dank aan de kunstenaar
Installatiefotografie: Jef Jacobs
Dit project is een hedendaagse reflectie op het historische concept van een monument. Het fungeert als een hedendaags antwoord op de prachtige, monumentale sculptuur Signal from Zellik van Jacques Moeschal, die het blinde optimisme belichaamt dat hoort bij het naoorlogse klimaat.
A Temporary Monument is een project van artlead projects vzw, ontwikkeld met de steun van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de VGC.
