
A Temporary Monument for Brussels #4:
Philippe Van Snick
BrusselPastelBruxelles
13/01/2019 – 05/05/2019
Philippe Van Snick (°1946, Gent) woont en werk ondertussen bijna 45 jaar in Brussel. Over de jaren heeft hij een artistiek oeuvre opgebouwd vol kleurrijke schilderijen en installaties die allen vertrekken vanuit een aantal vastomlijnde principes. Zijn heldere, aan het minimalisme verwante vormentaal, is opgebouwd rond een aantal concepten waar Philippe Van Snick al decennia lang trouw aan blijft.
Vanuit zijn allereerste werken spreekt een bijzondere interesse in het concept van dualiteit: tegengestelde krachten die elkaar in evenwicht houden. Daarnaast werkt Van Snick sinds de vroege jaren ’70 met een numeriek systeem waarin het getal 10 centraal staat. Dit systeem is haast toevallig ontstaan vanuit Epingles de siganlisation, een werk van Van Snick zelf dat bouwt op de spanning die ontstaat wanneer hij tien verschillende constellaties maakte van telkens tien dezelfde kopspelden. Deze decimale focus resulteerde in reeksen van telkens tien werken, in figuren met tien hoeken, of in figuren verdeeld in tien vlakken.


Rond 1980 koppelt Van Snick hier een nieuw concept aan, namelijk kleur. Het zal niet verbazen dat hij kiest voor precies tien kleuren: de basiskleuren (geel, rood en blauw), de mengkleuren (oranje, groen en violet), de niet-kleuren (zwart en wit) en de alchemistische kleuren (zilver en goud). Deze kleuren hebben voor Van Snick zowel een mentale als een fysieke betekenis; zo staan de niet-kleuren voor het immateriële, en verwijzen de alchemistische kleuren naar het materiële. Jaren later voegt Van Snick hier nog een elfde kleur aan toe, namelijk het lichtblauw. In Van Snick’s praktijk symboliseert deze kleur de dag, en staat deze in evenwicht met zwart, dat de nacht symboliseert. Dit beperkte kleurenpalet is een nieuw bron van inspiratie die resulteert in geometrische werken op papier en doek, maar ook op dagelijkse materialen als kartonnen dozen, of op bladeren van planten. Zo ontwikkeld het oeuvre van Philippe van Snick zich tot schilderijen, sculpturen en installaties in een eindeloos spel van vormen die uit tien delen bestaan – in alle mogelijke combinaties van tien (plus één) kleuren.
Regels vragen er natuurlijk om, om gebroken te worden. Midden de jaren ’90 was er een korte periode waarin Van Snick alle kleuren uit zijn gelimiteerde palet mengde, en een reeks bruinige monochrome schilderde. Sinds een tiental jaar gebruikt Van Snick bovendien soms ook een variatie van zijn kleurenpalet, met een reeks meer pastelkleurige tinten. Deze pasteltinten werden voor het eerst gebruikt in zijn Mexican Dream-project in 2009 en culmineerden in een Mexican Dream Pavilion dat hij enkele jaren geleden voor het eerst toonde in De Hallen, Haarlem (NL).


Voor ATMFB brengt Van Snick tien kleuren samen in vijf bi-chrome vlaggen. In deze reeks van visuele reflecties over wat belangrijk is wanneer we denken over een monument voor Brussel vandaag, is Brussel Pastel Bruxelles het meest herkenbaar als een reeks vlaggen. Alle nationale of territoriale vlaggen bestaan immers uit combinaties van monochrome vlakken; zo weten we allemaal dat drie opeenvolgende verticale banden in zwart, geel en rood symbool staan voor België. De vlaggen van Van Snick echter symboliseren geen grondgebieden of culturen, maar zijn een uiting van een decennia-oud conceptueel systeem waarmee een kunstenaar de wereld organiseert en presenteert. De kleurvakken in Brussel Pastel Bruxelles symboliseren niets, maar bieden de kijker een fysieke en emotionele ervaring.
Verrassend genoeg presenteert Van Snick niet ‘zijn’ tien basiskleuren, maar tien pastelvariaties die zijn ontstaan vanuit het Mexican Dream-project. Deze kleuren leunen meer aan bij het pastelkleuren die je ziet in het Latijns-Amerikaanse straatbeeld. Zo zie je zachtroze en lichtgroen – kleuren die je niet meteen in het Brusselse straatbeeld ziet. Deze tijdelijke installatie met tien lichte pastelkleuren staat ook tegenover Philippe Van Snick’s permanente kunstintegratie aan het logistieke centrum TIR (Havenlaan 104), waar hij zijn vaste kleurenpalet presenteert in een installatie van wel 40 meter lang.
In deze tijdelijke Brussel Pastel Bruxelles is het ook belangrijk dat Van Snick niet zomaar kleuren selecteerde en samenbracht op vlaggen, maar deze effectief schilderde op kleine houten panelen. Als je goed kijkt, zie je de lijnen van het penseel, en de sporen van de kunstenaar die via een vastomlijnd systeem de grenzen van het poëtische opzoekt.




Alle beelden met dank aan de kunstenaar
Installatiefotografie: Jef Jacobs
Dit project is een hedendaagse reflectie op het historische concept van een monument. Het fungeert als een hedendaags antwoord op de prachtige, monumentale sculptuur Signal from Zellik van Jacques Moeschal, die het blinde optimisme belichaamt dat hoort bij het naoorlogse klimaat.
A Temporary Monument is een project van artlead projects vzw, ontwikkeld met de steun van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de VGC.
